Column: Senaat redt Rutte inzake dividendbelasting
Column Van der Ploeg Vermeend
Desondanks moet Nederland zich voorbereiden op een keiharde
belastingoorlog. Wereldwijd is er tussen landen sprake van een keiharde
strijd om belangrijke internationale ondernemingen naar hun land te
lokken en tegelijk te voorkomen dat in hun land gevestigde bedrijven
naar andere landen gaan verhuizen. Omdat bedrijven zorgen voor banen en
belastingopbrengsten doen regeringen er alles aan om een aantrekkelijk
bedrijfsvestigingsklimaat te creëren. Belangrijke factoren die dit
klimaat bepalen zijn het opleidingspeil van de beroepsbevolking,
loonkosten, de politieke stabiliteit, onderwijs en opleidingen die
internationaal hoog zijn aangeschreven, een goede
transportinfrastructuur en maatschappelijke en culturele voorzieningen.
Ook de geografische ligging is cruciaal, maar dat is een kwestie van
geluk. Daarnaast zien we dat bedrijven zich steeds vaker laten lokken
door lage belastingtarieven voor bedrijven, fiscale tegemoetkomingen
voor aandeelhouders en het management en lage werkgeverslasten. Ook met
allerlei faciliteiten, zoals subsidies, goedkope kantoorpanden en snelle
overheidsprocedures en soepele ontslagregels worden ondernemers
gepaaid.
Veel geld voor onzin!
Een
goed voorbeeld van deze strijd haalt in ons land al vele maanden de
voorpagina’s. Premier Rutte moet bijna dagelijks uitleggen dat de
voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting nodig is om te
voorkomen dat Shell en Unilever ons land verlaten. Met die opvatting
komt hij steeds meer alleen te staan, zelfs buitenlandse beleggers
vallen hem af. In de wereld van de internationale belastingpolitiek
geldt de dividendbelasting als onbelangrijk. Het wordt als onzin
beschouwd dat Nederland aantrekkelijker wordt door de dure afschaffing
die de schatkist volgens de jongste raming jaarlijks geen €1,4 miljard,
maar €2 miljard gaat kosten. Ongekend veel geld voor onzin! Rutte is nog
niet zover, maar gebruikte deze week wel het woord bizar. Maar voor
zijn halsstarrige houding kunnen we begrip opbrengen, zeker als hij de
einduitkomst al heeft geregisseerd.
Knieval
Na
alle debatten en kritische commentaren zal een knieval van de premier
op dit moment zeker leiden tot internationale politieke en economische
schade. Rutte en Nederland zullen worden weggezet als onbetrouwbaar en
dat blijft in de fiscale wereld lang hangen. Wat wereldwijd wel wordt
geaccepteerd is dat in een parlementaire democratie de meerderheid kan
besluiten om het belastingvoorstel te laten sneuvelen. De mooiste plek
daarvoor is de Senaat. De senatoren hebben voldoende gewichtige gronden
om de afschaffing van de dividendbelasting af te wijzen. En daags daarna
mogen we krantenkoppen verwachten waarin wordt gemeld dat de Senaat
Rutte en Nederland heeft gered.
Trump wint de belastingoorlog
Nederland
staat met het bieden van belastingvoordelen aan bedrijven niet alleen.
Op het terrein van de belastingen is er wereldwijd zelfs sprake van een
fiscale oorlog die leidt tot een race to the bottom. Hoewel daaraan
forse nadelen kleven, veelal een hogere lastendruk op burgers en kleine
bedrijven, kennen wij geen westers industrieland dat niet meedoet. Wie
afhaakt merkt al snel dat internationale bedrijven hun investeringen in
landen gaan uitvoeren met een gunstiger bedrijfsklimaat of daarheen
verhuizen. De afgelopen decennia zijn er verschillende internationale
pogingen gedaan (OESO, Europa) om aan deze race een einde te maken en
ook belastingontwijking te bestrijden. Tot op heden zijn daarmee helaas
geen echte successen geboekt. Landen zien elkaar veelal als
concurrenten, zelf in EU-verband, en zijn niet bereid om eigen (fiscale)
maatregelen om bedrijven te lokken op te geven (wel aangeduid als het
‘prisoners dilemma’ ).
Desondanks
moet Nederland zich voorbereiden op een keiharde belastingoorlog.
Wereldwijd is er tussen landen sprake van een keiharde strijd om
belangrijke internationale ondernemingen naar hun land te lokken en
tegelijk te voorkomen dat in hun land gevestigde bedrijven naar andere
landen gaan verhuizen. Omdat bedrijven zorgen voor banen en
belastingopbrengsten doen regeringen er alles aan om een aantrekkelijk
bedrijfsvestigingsklimaat te creëren. Belangrijke factoren die dit
klimaat bepalen zijn het opleidingspeil van de beroepsbevolking,
loonkosten, de politieke stabiliteit, onderwijs en opleidingen die
internationaal hoog zijn aangeschreven, een goede
transportinfrastructuur en maatschappelijke en culturele voorzieningen.
Ook de geografische ligging is cruciaal, maar dat is een kwestie van
geluk. Daarnaast zien we dat bedrijven zich steeds vaker laten lokken
door lage belastingtarieven voor bedrijven, fiscale tegemoetkomingen
voor aandeelhouders en het management en lage werkgeverslasten. Ook met
allerlei faciliteiten, zoals subsidies, goedkope kantoorpanden en snelle
overheidsprocedures en soepele ontslagregels worden ondernemers
gepaaid.
Veel geld voor onzin!
Een
goed voorbeeld van deze strijd haalt in ons land al vele maanden de
voorpagina’s. Premier Rutte moet bijna dagelijks uitleggen dat de
voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting nodig is om te
voorkomen dat Shell en Unilever ons land verlaten. Met die opvatting
komt hij steeds meer alleen te staan, zelfs buitenlandse beleggers
vallen hem af. In de wereld van de internationale belastingpolitiek
geldt de dividendbelasting als onbelangrijk. Het wordt als onzin
beschouwd dat Nederland aantrekkelijker wordt door de dure afschaffing
die de schatkist volgens de jongste raming jaarlijks geen €1,4 miljard,
maar €2 miljard gaat kosten. Ongekend veel geld voor onzin! Rutte is nog
niet zover, maar gebruikte deze week wel het woord bizar. Maar voor
zijn halsstarrige houding kunnen we begrip opbrengen, zeker als hij de
einduitkomst al heeft geregisseerd.
Knieval
Na
alle debatten en kritische commentaren zal een knieval van de premier
op dit moment zeker leiden tot internationale politieke en economische
schade. Rutte en Nederland zullen worden weggezet als onbetrouwbaar en
dat blijft in de fiscale wereld lang hangen. Wat wereldwijd wel wordt
geaccepteerd is dat in een parlementaire democratie de meerderheid kan
besluiten om het belastingvoorstel te laten sneuvelen. De mooiste plek
daarvoor is de Senaat. De senatoren hebben voldoende gewichtige gronden
om de afschaffing van de dividendbelasting af te wijzen. En daags daarna
mogen we krantenkoppen verwachten waarin wordt gemeld dat de Senaat
Rutte en Nederland heeft gered.
Trump wint de belastingoorlog
Nederland
staat met het bieden van belastingvoordelen aan bedrijven niet alleen.
Op het terrein van de belastingen is er wereldwijd zelfs sprake van een
fiscale oorlog die leidt tot een race to the bottom. Hoewel daaraan
forse nadelen kleven, veelal een hogere lastendruk op burgers en kleine
bedrijven, kennen wij geen westers industrieland dat niet meedoet. Wie
afhaakt merkt al snel dat internationale bedrijven hun investeringen in
landen gaan uitvoeren met een gunstiger bedrijfsklimaat of daarheen
verhuizen. De afgelopen decennia zijn er verschillende internationale
pogingen gedaan (OESO, Europa) om aan deze race een einde te maken en
ook belastingontwijking te bestrijden. Tot op heden zijn daarmee helaas
geen echte successen geboekt. Landen zien elkaar veelal als
concurrenten, zelf in EU-verband, en zijn niet bereid om eigen (fiscale)
maatregelen om bedrijven te lokken op te geven (wel aangeduid als het
‘prisoners dilemma’ ).
Internationaal
geldt de VS als de winnaar van de belastingoorlog. Donald Trump doet
niet mee aan het internationale overleg over belastingen en heeft met
zijn enorme belastinghervorming vooral de EU, waar veel landen hoge
belastingen kennen, met een mokerslag getroffen. Maar ook Rusland en
China ondervinden daarvan nadelige effecten. Een toenemend aantal
internationale bedrijven geeft gehoor aan de lokroep van de Amerikaanse
president om in de VS te investeren en een verhuizing naar Trump-land te
overwegen. Vooral de staat Delaware, wel het beste belastingparadijs
van de wereld genoemd, is populair. Geraamd wordt dat Europa door de
belastingmaatregelen van Trump de komende jaren vele 100 miljarden aan
kapitaal zal verliezen dat naar de VS wordt overgeheveld. Dat zal nog
toenemen als de EU een omstreden voorstel voor een digitaks op
internetbedrijven gaat invoeren. De enige echte oplossing voor Europa is
een simpele Europese winstbelasting voor grote bedrijven die digitaal
wordt opgezet en uitgevoerd.
De concurrentiestrijd neemt toe
Voor
het komende decennium verwachten we een concurrentiestrijd die nog veel
heftiger zal worden. Dat heeft vooral te maken met de digitalisering
van het bedrijfsleven en het gebruik van nieuwe technologieën. In deze
nieuwe digitale en tech economie (aangeduid als 4.0) kunnen bedrijven
snel en goedkoop verhuizen naar landen die het meest gunstige klimaat
aanbieden. Voor regeringen levert de 4.0 wereld het grote probleem op
dat je met de bestaande belastingen de schatkist niet meer vol kan
krijgen. Dit belastingstelsel is van oudsher gebaseerd op de fysieke
economie en niet geschreven voor de ongrijpbare digitale wereld.
Belastinginspecteurs krijgen te maken met bedrijven, maar ook werknemers
die zich digitaal overal kunnen bevinden.
Gevaar voor onze economie
Met
onze open economie en de vele buitenlandse bedrijven die in Nederland
gevestigd zijn, zullen we veel last krijgen van de deze fiscale oorlog.
Het risico is groot dat we bedrijven en arbeidsplaatsen zullen
verliezen. Afwachten en niets doen is geen optie. Gelukkig heeft het
kabinet Rutte III reeds een verlaging van de vennootschapsbelasting
(Vpb) aangekondigd, maar daarmee gaan we het niet redden. In de steeds
scherpere wereldconcurrentie kan ons land alleen overeind blijven als we
ons bedrijfsvestigingsklimaat niet alleen fiscaal hervormen, maar veel
breder. Een mooie uitdaging die snel op de politieke agenda moet worden
gezet. Daarbij gaat het niet alleen om een digitale hervorming van ons
belastingstelsel maar ook om andere cruciale factoren die leiden tot een
gunstig bedijfsvestigingsklimaat. In de wereld van 4.0 staat human
capital daarbij centraal.
Overheden
en bedrijven moeten daarom meer nadruk leggen op digitalisering en het
toepassen van de nieuwste technologieën, zoals kunstmatige
intelligentie, het internet of things, 3D-printen, robottechnologie enz.
Voor iedere werknemer, ongeacht leeftijd, moet het mogelijk worden dat
zijn/haar kansen op de arbeidsmarkt worden vergroot door permanent deel
te kunnen nemen aan om- en bijscholingspramma’s die inspelen op de
nieuwe arbeidsmarkt.
