De daling onder ouderen is
positief, maar toch reageren arbeidseconomen zeer voorzichtig en
kritisch. Het is zeker niet zo dat langdurig werkloze ouderen opeens
makkelijker aan het werk komen.'Bedrijven hebben vorig jaar minder
ouderen ontslagen. Maar dat betekent niet dat langdurig werklozen
makkelijker aan een baan zijn gekomen', reageert Rob Witjes,
hoofdarbeidsmarktinformatie van het UWV.
Nog steeds zijn twee op drie werkloze ouderen langdurig werkloos. De CBS-cijfers vertellen niets over hoeveel langdurig werklozen weer aan een baan zijn gekomen. 'Iedere dag langer thuis maakt het lastiger werk te vinden. Dat is niet opeens veranderd.'
Nog steeds zijn twee op drie werkloze ouderen langdurig werkloos. De CBS-cijfers vertellen niets over hoeveel langdurig werklozen weer aan een baan zijn gekomen. 'Iedere dag langer thuis maakt het lastiger werk te vinden. Dat is niet opeens veranderd.'
Voor de leeftijdsgroepen onder de
55 jaar was een jaar eerder al een kleine daling ingezet. Onder
55-plussers nam toen het aantal langdurig werklozen nog met 12 duizend
toe tot 88 duizend. Vorig jaar daalde dat aantal naar 81 duizend. Mensen
zijn langdurig werkloos als ze al twaalf maanden geen werk hebben, maar
wel kunnen werken en recent nog hebben gesolliciteerd.
De cijfers lijken in ieder geval het klassieke conjuncturele patroon te volgen van een economische crisis gevolgd door een herstel. Bij een economische neergang verliezen eerst de jongere werknemers hun baan. Bedrijven willen dan wel graag van ouderen af maar dat kost meer geld. Ook hebben jongeren relatief meer flexibele arbeidscontracten waardoor werkgevers makkelijker van ze afkunnen. Zodra de economie weer aantrekt, nemen bedrijven weer als eerste de 'jonkies' aan. Pas als het economisch herstel doorzet, durven bedrijven weer duurdere, oudere krachten in dienst te nemen.
'Maar dat is een simplistisch beeld. De Nederlandse arbeidsmarkt zit complexer in elkaar', reageert Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit van Tilburg. 'De langdurige werkloosheid onder ouderen is in Nederland geen conjunctureel probleem, maar een structureel probleem.'
De cijfers lijken in ieder geval het klassieke conjuncturele patroon te volgen van een economische crisis gevolgd door een herstel. Bij een economische neergang verliezen eerst de jongere werknemers hun baan. Bedrijven willen dan wel graag van ouderen af maar dat kost meer geld. Ook hebben jongeren relatief meer flexibele arbeidscontracten waardoor werkgevers makkelijker van ze afkunnen. Zodra de economie weer aantrekt, nemen bedrijven weer als eerste de 'jonkies' aan. Pas als het economisch herstel doorzet, durven bedrijven weer duurdere, oudere krachten in dienst te nemen.
'Maar dat is een simplistisch beeld. De Nederlandse arbeidsmarkt zit complexer in elkaar', reageert Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit van Tilburg. 'De langdurige werkloosheid onder ouderen is in Nederland geen conjunctureel probleem, maar een structureel probleem.'
Cijfers licht misleidend
Als het CBS een daling meldt dan is dat positief, mogen we best een klein beetje jubelen, maar de vlag kan nog lang niet uit
Volgens hem groeit de
arbeidsparticipatie onder ouderen in Nederland wel, maar dat is zo omdat
ouderen die een vaste baan hebben nu langer moeten doorwerken. Zodra ze
hun baan verliezen zijn de kansen om een nieuwe baan te vinden nog
steeds klein. Ook zijn de nieuwste CBS-cijfers licht misleidend omdat de
ouderen die weer aan het werk komen vaak tijdelijke contracten krijgen
of zzp'er worden. Meestal daalt hun inkomen.
De langdurige werkloosheid onder ouderen is problematisch, vindt Wilthagen: 'Als het CBS een daling meldt dan is dat positief, mogen we best een klein beetje jubelen, maar de vlag kan nog lang niet uit.'
Wilthagen is kritisch over de huidige ontslagregels en de verplichte loondoorbetaling bij ziekte van twee jaar door werkgevers. Dit maakt de attitude van werkgevers tegenover ouderen extra negatief. Veel negatiever dan in bijvoorbeeld Duitsland, België, Groot-Brittannië of Denemarken. 'De huidige inrichting van de Nederlandse arbeidsmarkt werkt in het nadeel van ouderen. Bedrijven zijn huiverig ouderen aan te nemen omdat ze de risico's te hoog vinden.'
De langdurige werkloosheid onder ouderen is problematisch, vindt Wilthagen: 'Als het CBS een daling meldt dan is dat positief, mogen we best een klein beetje jubelen, maar de vlag kan nog lang niet uit.'
Wilthagen is kritisch over de huidige ontslagregels en de verplichte loondoorbetaling bij ziekte van twee jaar door werkgevers. Dit maakt de attitude van werkgevers tegenover ouderen extra negatief. Veel negatiever dan in bijvoorbeeld Duitsland, België, Groot-Brittannië of Denemarken. 'De huidige inrichting van de Nederlandse arbeidsmarkt werkt in het nadeel van ouderen. Bedrijven zijn huiverig ouderen aan te nemen omdat ze de risico's te hoog vinden.'
Ik spreek nog steeds mannen en vrouwen die tweehonderd brieven hebben verstuurd en geen baan hebben gevonden
Hij wijst naar het bekende
voorbeeld van Denemarken waar de arbeidsmarkt vriendelijker is voor
ouderen. In dat land kunnen bedrijven werknemers makkelijker ontslaan.
Het vaste contract is er minder heilig. Daar staan relatief hoge
werkloosheidsuitkering tegenover. Ook draagt de overheid zorg voor een
snelle omscholing van werklozen naar nieuw werk in een andere sector.
Als gevolg daarvan nemen Deense bedrijven makkelijker ouderen aan. In
Nederland zien ondernemers ouderen vooral als een financieel risico,
zegt Wilthagen: 'We moeten deze arbeidsmarktimpasse doorbreken. Maar het
ontbreekt in Nederland helaas aan politieke wil.'
Ook Joop Schippers, hoogleraar arbeidseconomie aan de Universiteit Utrecht, is kritisch. 'Ik spreek nog steeds mannen en vrouwen die tweehonderd brieven hebben verstuurd en geen baan hebben gevonden. Er is dus geen reden om te zeggen: we zijn er.'
Volgens hem zou de langdurige werkloosheid ook gedaald kunnen zijn omdat er inmiddels veel langdurig werklozen met pensioen zijn. Zij verloren in 2008 en 2009 hun baan en zijn vorig jaar mogelijk uit de statistieken verdwenen, zegt Schippers: 'En dan daalt tevens de langdurige werkloosheid.'
Ook Joop Schippers, hoogleraar arbeidseconomie aan de Universiteit Utrecht, is kritisch. 'Ik spreek nog steeds mannen en vrouwen die tweehonderd brieven hebben verstuurd en geen baan hebben gevonden. Er is dus geen reden om te zeggen: we zijn er.'
Volgens hem zou de langdurige werkloosheid ook gedaald kunnen zijn omdat er inmiddels veel langdurig werklozen met pensioen zijn. Zij verloren in 2008 en 2009 hun baan en zijn vorig jaar mogelijk uit de statistieken verdwenen, zegt Schippers: 'En dan daalt tevens de langdurige werkloosheid.'
