Hoogleraar Van Dijk: ‘Banenplannen voor ouderen zijn zinloos’
,Het klinkt heel sympathiek om de gemeente op te roepen ook deze groep aan het werk te helpen. Maar helaas, het is de zoveelste vorm van symboolpolitiek in het arbeidsmarktbeleid van het rijk, gemeenten enzovoort. Het is al dertig jaar duidelijk dat re-integratiebeleid nauwelijks werkt en banenplannen van overheden leveren ook weinig op’’, zegt Van Dijk.
,,Het leidt er vooral toe dat Pietje een baan krijgt in plaats van Jantje. Per saldo komt er niemand extra aan het werk, want er is simpelweg een tekort aan banen. Maar dat beleid kost wel geld en levert dus nauwelijks iets op. Ik vind dat de politiek hier eerlijk over moet zijn’’, aldus de hoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse.
Onbenut aanbod
Hij schat dat Nederland jaarlijks minstens 1,5 miljard euro besteedt aan arbeidsmarktbeleid. ,,Zonder veel resultaat vermoedelijk. En het zelf banen scheppen gaat de overheid niet goed af. Trouwens, tien van de elf ministeries bezuinigen ook nog eens. Daardoor gaan nog meer banen verloren.’’
Er is, rekent hij verder voor, in ons land een onbenut arbeidsaanbod van ruim een miljoen mensen die willen of kunnen werken, maar daar staan slechts 150.000 vacatures tegenover. En door automatisering en robotisering neemt het aantal banen gestaag af. ,,Bovendien zijn de meeste werklozen niet geschikt voor die openstaande functies. Er worden vooral specialisten gevraagd, bijvoorbeeld lassers of ict’ers.’’
Reëel kijken
Het is wat Van Dijk betreft tijd dat er reëel wordt gekeken naar de kans van vijftigplussers op de arbeidsmarkt. ,,We moeten opnieuw na gaan denken over arbeid en accepteren dat niet iedereen een full time baan kan hebben. Het heeft geen zin om oudere werklozen achter de broek te zitten om te kijken of ze genoeg solliciteren.’’
,,Er zijn in Noord-Nederland tussen de 120.000 en 140.000 mensen met een WW, Wajong of bijstandsuitkering. Natuurlijk moet de gemeente bedrijven faciliteren om banen te scheppen. Dat gebeurt ook, maar zoveel banen kunnen we hier niet creëren. We gaan dat probleem niet oplossen.’’
Durven kiezen
Van Dijk vindt dat de overheid moet durven kiezen. In het geval van de gemeente Groningen betekent dat dat die alle kaarten moet zetten op jonge werklozen. ,,Dan voorkom je een verloren generatie. En ouderen moeten in de gelegenheid worden gesteld om nuttige dingen te doen voor de samenleving. Ze moeten niet meer worden lastig gevallen met de sollicitatieplicht.’’
En zinvol werk is er genoeg. ,,Denk eens aan al die bejaarden in de verzorgingshuizen die verlegen zijn om een praatje,of wat aandacht. Er zijn in ons land 4,3 miljoen mantelzorgers, van wie 730.000 meer dan acht uur per week zorg verlenen. Er zijn zo veel nuttige taken in de samenleving.’’
Echter, de overheid wil dat ouderen langer doorwerken voor ze in aanmerking komen voor een pensioen. Dat ziet Van Dijk ook. ,,Er is een omslag nodig in het denken over betaalde arbeid. Zo ver zijn we helaas nog steeds niet.’’
