17 ontwikkelingen voor 2018
Ook de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt gaan snel, goed om met het oog op 2018 weer eens te kijken wat deze ontwikkelingen zijn en vooral wat betekent dit voor werkzoekenden en voor de wijze van solliciteren. Cees Bakker van SollicitatieLAB geeft een overzicht.Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt
Laten we beginnen bij de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.1 Tweedeling op de arbeidsmarkt
In 2017 werd steeds geroepen dat het goed gaat met de arbeidsmarkt. Er banen bijkomen en de werkloosheid aan het dalen is. Voor de arbeidsmarkt als totaal is dit het geval, maar zoomen we iets in, dan zien we grote verschillen per sector en per regio. Als ook verschillen voor de verschillende doegroepen (bv hoger en laagopgeleiden). Eigenlijk vindt er een tweedeling op de arbeidsmarkt plaats.
Aan de ene kant een sterke toename van de vraag, met name naar specifieke en vaak ook nieuwe kennis en vaardigheden. Aan de andere kant een grote groep die niet aan de bak komt en inmiddels tot de groep langdurig werklozen gerekend kan worden.
Een arbeidsmarkt in spagaat. Of eigenlijk in spagaatjes want zoals gezegd per regio / beroep en doelgroep kan dit verschillend zijn.
2 Nieuwe beroepen 2018: Digitaal Verpleegkundige, Drone-piloot, Robot-monteur, BIM-specialist en Algoritme-marketeer
De wereld is aan het veranderen onder invloed van nieuwe technologieën en er is ook sprake van een steeds verdergaande digitalisering en robotisering. Dit zorgt dat er nieuwe beroepen gaan ontstaan. De Data Scientist is al een tijdje in beeld en in 2017 één van de meest gevraagde beroepen.
Om een voorspelling te doen voor het beroep van 2018 zet ik in op digitaal verpleegkundige. Juist in de zorg gaan de ontwikkelingen snel en ontstaat er behoefte aan verpleegkundigen met kennis en inzicht in ICT, Drone-piloot en Robot-monteur spreken voor zich. Algoritme-marketeer vraagt misschien enige toelichting. Nu de sprekende zuilen als Alicia in de huiskamer, onze belangrijkste adviseur gaan worden, is het zaak voor marketeers om aan machine-marketing te gaan doen. Hoe beïnvloeden we de algoritmes gaan voor marketeers de belangrijkste uitdaging worden.
3 Bedrijven gaan zelf opleiden en er ontstaan ook ‘doorstart-banen’.
Op veel plaatsten op de arbeidsmarkt ontstaat schaarste en dat zal in 2018 alleen maar toenemen. Veel bedrijven kunnen eenvoudig weg niet meer in hun personeelsbehoefte voorzien. Het gaat hier veelal om specifieke kennis en vaardigheden. Vaak met een grote component Techniek en ICT. Je ziet langzaam de bedrijfsscholen weer terugkomen. Vaak een aantal bedrijven die een samenwerking sluiten met een lokale onderwijsinstelling. Een en ander om zeker te stellen dat zij nog wel genoeg aanbod hebben van goed opgeleide werknemers.Mijn verwachting is ook dat de groep van integrerende vluchtelingen hierbij voordeel gaat hebben. Belangrijk is dan wel dat in deze bedrijfsscholen ook modules als Nederlandse Taal op de werkplek en “In Nederland werken we zo” worden aangeboden.
Ook zullen bedrijven steeds vaker kijken naar de groep van langdurige werklozen die al een tijdje uit de running zijn. Mijn verwachting is dat bedrijven werkzoekenden met gevoel voor techniek en ICT zelf gaan bijscholen en er een soort van ‘Doorstart-banen’ gaan ontstaan waar omscholen en werk gecombineerd worden.
4 Nieuwe contractvormen
In 2018 zal de schaarste aan personeel voor bepaalde functies ook betekenen dat medewerkers voor die functies sneller een vast contract krijgen. Maar een totale revival van het vaste contract verwacht ik niet, tenzij er maatregelen komen om flexibele arbeid duurder te maken. Maar ik verwacht wel dat er andere vormen van contracten gaan ontstaan. Ook weer met name voor de schaarse functies. Te denken valt bijvoorbeeld aan seizoencontracten: 7 maanden werken-5 maanden vrij.Een andere schaarse markt is inmiddels ook de markt van schoolverlaters, zeker voor de gewilde opleidingen als ICT en Techniek. Ik verwacht dat hier contracten ontstaan waarbij bijvoorbeeld een gedeelte van de studie wordt afbetaald, wanneer de nieuwkomer een bepaalde periode blijft. Laten we die contracten maar "Cash-back-contracten" noemen.
5 Sector-hoppen wordt normaal
Anders dan vroeger, vinden werkzoekenden vooral buiten de sector waarin ze gewerkt hebben een nieuwe baan. Eigenlijk is het sector-hoppen ook wel logisch. Als ontslagen bankmedewerker zit je natuurlijk in een krimpsector. Duidelijk dat in andere sectoren waarschijnlijk meer werk is te vinden. Maar dat betekent wel iets voor je als werkzoekende. Je zal namelijk kennis moeten vergaren over die nieuwe sector. Zorgen dat je het tekort aan praktische ervaring weet te compenseren. Bijvoorbeeld door goed op de hoogte te zijn van de nieuwe ontwikkelingen in de sector waar je graag wil gaan werken.Technologische ontwikkelingen
De technologische ontwikkelingen volgen elkaar in snel tempo op. Ook voor het sollicitatieproces gaat dit het een en ander betekenen.6 AI en Big Data gaan het sollicitatieproces veranderen.
Er zijn al partijen die zeggen, dat ze op basis van 3 vragen de beste match voor een vacature weten te realiseren. Ook is er al onderzoek waaruit blijkt dat op basis van AI en Big Data een betere selectie gemaakt kan worden, dan recruiters doen. En dan hebben we het nog maar niet over alle (Wild-west) verhalen dat via gezichtsherkenning, bijvoorbeeld beoordeeld kan worden of iemand liegt. Toch zullen steeds vaker elementen van AI en Big Data analyse ook het selectieproces voor een deel gerobotiseerd worden.Als werkzoekende moet je deze ontwikkeling maar over je heen laten komen, gewoon vertrouwen in jezelf hebben. Misschien wel blij zijn dat je minder afhankelijk wordt van een recruiter.
7 Blockchain gaat ook zijn intrede doen in het sollicitatieproces
Iedereen heeft op dit moment zijn mondvol over Blockchain. Toch denk ik niet dat Blockchain een hype is. Blockchain maakt vergaande transparantie mogelijk en versterkt het vertrouwen tussen de verschillende partijen.Juist in het sollicitatieproces is op dit moment het nodige wantrouwen. Zaken als zijn de diploma’s daadwerkelijk behaald, is de werkervaring zoals deze wordt weergegeven, zijn nu aanleiding tot vraagtekens, maar kunnen middels het toepassen van blockchain technologie eenvoudig worden opgelost. Ik verwacht dan ook dat hier in 2018 een start mee wordt gemaakt, er partijen zijn die zich op de sollicitatie-blockchain gaan werpen. Als werkzoekende is dit alleen maar handig, tenzij je iets te verbergen hebt natuurlijk.
Veranderend evenwicht
De veranderingen op de arbeidsmarkt zorgen ook voor een verschuiving van het evenwicht op de arbeidsmarkt. Een goede relatie met de sollicitant wordt weer belangrijk voor bedrijven. Ook zal het sollicitatie-proces de nodige veranderingen ondergaan.
8 Gamification om de kandidaat zichzelf te laten afwijzen
Een kandidaat afwijzen is voor veel bedrijven en organisaties toch lastig. Sollicitanten zijn namelijk ook vaak klanten en anders de buurman van de sollicitant wel. Het wereldje is ook klein en misschien is de afgewezen sollicitant wel de opdrachtgever van morgen.Een afwijzing doet iets met de sollicitant en heeft veelal een negatieve invloed op het imago van de organisatie of het bedrijf. En dan hebben we nog niet over de gunningsfactor t.a.v. de afwijzende organisatie. Bedrijven zijn zich hiervan steeds meer bewust.
Een ontwikkeling die steeds vaker valt waar te nemen, is dat bedrijven gamification inzetten. Niet zo zeer om via opdrachten/spel situaties de beste kandidaat te vinden. Gamification wordt veel meer ingezet om solliciteren leuker te maken en vooral de kandidaat zelf tot de conclusie te laten komen, dat hij of zij niet geschikt is voor de functie. Het niet hoeven afwijzen verkleint het risico op imago-schade voor het bedrijf.
9 Als sollicitant ga je weer netjes behandeld worden
In het verlengde van het voorgaande, denk ik ook dat organisaties in 2018 zorgvuldiger omgaan met de sollicitant. Gelukkig maar. Maar er is nog een andere belangrijke reden namelijk de wet General Data Protection Regulation (GDPR) die 25 mei ingaat. Deze wet bepaalt dat je expliciet toestemming moet geven voor de opslag van privacy gevoelige gegevens en dat je als sollicitant altijd mag vragen waar jouw gegevens zijn opgeslagen en wat er mee gebeurd is.Dit maakt de positie van de sollicitant sterker. Ik verwacht dan ook dat bedrijven zorgvuldiger zullen omgaan met de afhandeling van sollicitaties.
10 Anoniem solliciteren
Veel overheden zijn inmiddels begonnen met de invoering van anoniem solliciteren. De eerste ervaringen zijn zeker bemoedigend, al zijn er ook andere geluiden te horen. Het idee is dat sollicitanten uit moeilijke doelgroepen als ouderen, allochtonen vaker aan tafel komen bij anoniem solliciteren. Of daarmee ook betere kandidaten worden gevonden is nog niet duidelijk.Ik denk dat ook in 2018 verder wordt gegaan met experimenteren met deze sollicitatievorm en zeker binnen de overheid anoniem solliciteren de norm wordt.
Wil het echt succesvol worden dan is het m.i. noodzakelijk dat er goede voorbeelden komen dat anoniem solliciteren echt werkt. Ook zal er een oplossing gevonden moeten worden dat sollicitanten zich ook anoniem goed kunnen presenteren. Nu wordt vaak van sollicitanten gevraagd een beperkt aantal gegevens in te vullen over werkervaring en opleiding. Dit heeft ook weer zo zijn nadelen.
Voor de sollicitant is het belangrijk zich anoniem te presenteren, maar je unique selling points nog steeds krachtig voor het voetlicht te brengen.
11 2e ronde wordt video pitch
Dacht ik vorig jaar dat een filmpje in je cv helemaal hot ging worden, dat loopt toch iets anders. Bewegend beeld is wel degelijk een rol gaan spelen, maar recruiters willen geen gelikt geproduceerd filmpje. Ze willen wel kandidaten wel op beeld zien, maar dan na het beoordelen van het cv.Een ontwikkeling die waar te nemen is , is dat na de 1e selectie op basis van het cv, kandidaten niet direct worden uitgenodigd voor een gesprek , maar dat ze gevraagd worden een pitch te maken over een bepaald onderwerp en deze met een kort filmpje in te zenden.
Een filmpje is altijd risicovol.Wij adviseren kandidaten altijd eerst een paar proefopnames te maken en vervolgens het echte filmpje op te nemen.
12 Het dubbele T-profiel doet zijn intrede
De tijd van generalisten ligt achter ons. De generalisten bij uitstek, managers verliezen steeds vaker hun baan en allerlei tussenlagen zijn geschrapt. Voor echte specialisten is vaak nog wel ruimte op de arbeidsmarkt, mits het specialisme nog actueel is. Echter ook van de specialist wordt ook een bredere oriëntatie, d.w.z. kennis van andere vakgebieden gevraagd, alsook een bepaald niveau van communicatie, daarmee is het T-profiel tegenwoordig standaard.
In 2018 zal van medewerkers vaker worden gevraagd dat ze van veel ontwikkelingen en vakgebieden op de hoogte zijn en ook t.a.v. soft skills worden steeds hogere eisen gesteld. Eigenlijk is er geen sprake meer van een simpele T, maar veel eerder een dubbele T of eigenlijk een T in vele verschijningsvormen.
Voor de werkzoekende is het zaak om van een aantal ontwikkelingen tot in detail op de hoogte te zijn en wordt ook verwacht dat hij zaken met elkaar kan combineren. Volg daarom goed de ontwikkelingen in je vakgebied en kijk daarbij ook naar de ontwikkelingen in andere sectoren.
13 Verschil tussen typische vrouwen- en mannen beroepen gaat verdwijnen.
Door de schaarste in bepaalde beroepsgroepen, zal uitgeweken worden naar de andere sexe. Met name in de zorg zal het aantal werkzame mannen toenemen. Maar ook in typische mannenberoepen zal vaker een beroep worden gedaan op vrouwen.Door allerlei technologische ontwikkelingen op het gebied van skeletons en robots, worden vrouwen (mannen overigens ook) sterker. Door een skelet of een robotarm worden de traditionele mannen beroepen waar veel kracht voor nodig is, ook bereikbaar voor vrouwen.
Ontwikkelingen rondom je cv
Tot slot nog een aantal ontwikkelingen die direct een gevolg voor je cv hebben.14 Filmpje in je cv
Een filmpje i.p.v. een cv gaat ook in 2018 niet gebeuren. Natuurlijk, bewegend beeld geeft een veel beter inzicht in de kandidaat dan geschreven woord, maar een filmpje kan je (nog) niet scannen. Ook het afkijken van filmpjes neemt voor recruiters veel te veel tijd in beslag. Kijken recruiters dan helemaal niet naar je filmpje in je cv?We hebben het afgelopen jaar het aan onze recruiterspanels gevraagd. Het algemene antwoord “Als ik in het cv voldoende aanknopingspunten zie, dan bekijk ik het filmpje even, geeft toch meer informatie dan een foto; Het filmpje moet wel goed zijn, d.w.z. mag best met je camera, maar de inhoud moet aansluiten bij je cv.”
Dus een filmpje is volgens mij op dit moment eerder een breaker dan dat het je helpt bij je sollicitatie.
Er is een uitzondering waar ik denk dat een filmpje in het cv wel zinvol is. Voor vakmensen. Bijvoorbeeld de horeca-medewerkster die kort laat zien hoe ze de lekkerste cappuccino maakt of de tegelzetter die laat zien dat hij zijn vak verstaat.
15 Foto’s worden groter
Was in 2016 de gemiddelde afmeting van de foto op een cv 29,5 cm2 (6 x 5 cm) in 2017 zitten we inmiddels op 42 cm2 (7 x 6). Ik denk dat deze ontwikkeling zich door zal blijven zetten. Foto's steeds groter worden. Ook de ontwikkeling om meerdere foto’s op te nemen in het cv, zie ik steeds vaker. Onlangs hebben we als SollicitatieLAB geparticipeerd in een project voor de gemeente Utrecht met een groep statushouders. In de cv’s die we voor deze groep hebben gemaakt, hebben we veelvuldig gebruik gemaakt van meerdere foto’s om hun vakbekwaamheid in beeld te brengen.16 Een tijdlijn in je cv
Het is lastig, zeker als je al de nodige werkervaring hebt, om alle relevante informatie over opleidingen, successen op een compacte en aansprekende manier in je cv te krijgen en je cv niet groter te laten worden dan 2 pagina's.Ik zie bij de cv van de maand inzendingen steeds vaker een “grafische tijdlijn” in het cv. Een afbeelding van een tijdbalk met daarin de periodes van de verschillende werkgevers weergegeven, maar ook behaalde opleidingen en successen.
Ik verwacht dat deze ontwikkeling in 2018 gemeen goed gaat worden, want alhoewel recruiters steeds meer geïnteresseerd zijn in de persoon en de bereikte resultaten, blijven ze natuurlijk ook altijd gespitst op gaten in je cv en willen ze toch een beeld hebben van het totale plaatje. De “tijdlijn” is daarvoor een mooie oplossing.
17 Cv’s goes mobile
Inmiddels zijn mensen vaker via hun mobiel op het internet, dan via de vaste computer. Ook cv’s worden anno 2018 vaker mobiel bekeken dan van achter de computer. Opvallend is dat cv’s hier nog niet op inspelen. Dus wil je dat je cv ook op een mobiel goed tot zijn recht komt, dan betekent dit iets voor de opmaak van je cv, de grootte van je lettertype etc. etc.Ik denk dat het mobiele cv, de ontwikkeling van 2018 gaat worden. Bekijk je eigen cv maar eens op je mobiel en je zal begrijpen waarom.
